Kolęda Dzisiaj w Betlejem

SPIS TREŚCI

Radosna melodia, prosty tekst i uroczysty, polonezowy rytm – „Dzisiaj w Betlejem” to jeden z najpopularniejszych kolędowych klasyków, bez którego trudno wyobrazić sobie Święta Bożego Narodzenia. Choć każdy z nas z łatwością mógłby wyrecytować parę wersów tej wyjątkowej pieśni, zapewne mało kto potrafiłby powiedzieć coś więcej o jej pochodzeniu. A może warto wsłuchać się na nowo w sens powtarzanych co roku słów i poznać bliżej historię znanej kolędy?

Historia powstania kolędy „Dzisiaj w Betlejem”

Jedna z najweselszych polskich kolęd pochodzi prawdopodobnie z okolic Małopolski. Choć według niektórych źródeł utwór powstał już w XVII wieku, po raz pierwszy opublikowano go dopiero w 1878 roku. Pieśń skomponowana została na motywach skocznego poloneza, skąd jej niezwykle pogodny, radosny charakter, który do dziś doceniany jest w wielu polskich (i nie tylko) domach i parafiach.

Kolęda „Dzisiaj w Betlejem” śpiewana jest zarówno przez katolików, jak i przedstawicieli innych wyznań chrześcijańskich. Utwory o podobnym brzmieniu istnieją również w tradycji protestanckiej i prawosławnej – na Ukrainie oraz Białorusi. Bożonarodzeniowa melodia stała się także inspiracją dla wielu utworów okolicznościowych, w tym kolęd patriotycznych. Jedną z nich śpiewano podczas tragicznych wydarzeń grudnia 1970 roku.

Polskie kolędy patriotyczne

„Dzisiaj w Betlejem” to jedna z pieśni, które w obliczu najtrudniejszych momentów historii, stały się podstawą do stworzenia przejmujących utworów wyrażających narodowe niepokoje, troski i nadzieje. Polskie kolędy patriotyczne, powstające już w czasach powstania listopadowego, łączyły bożonarodzeniową tradycję z wartościami narodowościowymi. W modyfikowanych pod wpływem historycznych wydarzeń tekstach znajdowały się odwołania do aktualnych problemów i nieszczęść, które w ten właśnie sposób zawierzane były Bożej Opatrzności. Na różnych etapach historii bywały to treści pełne rozpaczy i żalu lub też nadziei i wiary w pomyślną przyszłość narodu. Często można w nich było również odczytać krytykę wadliwych układów politycznych i społecznych.

Kto napisał „Dzisiaj w Betlejem”?

Autor słów i melodii „Dzisiaj w Betlejem” – podobnie jak w przypadku wielu innych polskich kolęd – pozostaje anonimowy. Do jej popularyzacji przyczynił się twórca Śpiewniczka zawierającego pieśni kościelne z 1878 roku – ks. Jan Siedlecki. W zbiorze, przeznaczonym głównie dla młodzieży, zgromadził on znane świąteczne utwory, dostosowując je do możliwości zwykłych odbiorców. Nieco uproszczone wersje pieśni, oparte często na motywach ludowych, okazały się dla nich zdecydowanie bardziej przystępne, niż znane wcześniej melodie gregoriańskie, i szybko zyskały dużą popularność.

O czym opowiada kolęda „Dzisiaj w Betlejem”?

Jak wskazuje tytuł kolędy, opowiada ona o tym, co dzieje się w Betlejem w czasie niezwykłej nocy Bożego Narodzenia. W siedmiu zwrotkach zawiera się opis najważniejszych faktów, związanych z przyjściem na świat Zbawiciela. Początkowe strofy mówią o Dobrej Nowinie, pierwszych wspólnych chwilach Świętej Rodziny oraz wizycie Trzech Króli, którzy przybyli „ze wschodu” do złożonego w żłobie Dzieciątka. Kolejne zwrotki stanowią radosny hymn ku czci Nowonarodzonego, pełen wzniosłych zawołań i epitetów. Ich uzupełnieniem jest powtarzający się przez całość utworu refren, którego skoczna melodia i prosty tekst nadają kolędzie niezwykle lekki, wesoły ton.

„Dzisiaj w Betlejem” jest zachętą byśmy i my poszli „przywitać Jezusa, Króla nad królami” i razem z aniołami radowali się z Jego Narodzin. Bo chociaż sam przyszedł na świat w skromnej, ubogiej stajence, to przecież wkrótce oswobodzi wszystkich ludzi!

Tekst i słowa kolędy „Dzisiaj w Betlejem” – wszystkie zwrotki

1Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w Betlejem
wesoła nowina,
że Panna czysta, że Panna czysta,
porodziła Syna.