Kaszubskie kolędy, melodyjne echa dawnych czasów, niosą ze sobą nie tylko dźwięki, ale i historię, kulturę, oraz duszę Kaszub. Choć kolęda kaszubska ma swoje korzenie już w XVIII wieku, to nadal jest żywym, rozwijającym się elementem regionalnej tożsamości. Co sprawia, że te kolędy są tak wyjątkowe i bliskie sercu każdego Kaszuba?
Przede wszystkim, to gwara kaszubska nadaje kolędom niepowtarzalny charakter. Ta unikatowa mowa, pełna melodyjnych słów i fraz, sprawia, że kolędy brzmią inaczej niż wszystko, co znamy. Gwara kaszubska, używana w kolędach, jest nie tylko śpiewna, ale i pełna emocji, co sprawia, że słowa kolęd dotykają serc słuchaczy.
Nie można też zapomnieć o tradycyjnych instrumentach. Skrzypce, harmonie, czy nawet domowej roboty instrumenty perkusyjne towarzyszą kolędom, nadając im autentyczny, ludowy charakter. Te instrumenty, często przekazywane z pokolenia na pokolenie, są nieodłączną częścią kaszubskiej tradycji muzycznej. A co z ludźmi, którzy tworzą te kolędy? Na Kaszubach znajdziemy wiele zespołów i solistów, którzy z pasją podtrzymują tradycję kolędowania. Wśród nich są zarówno starsi mieszkańcy, pamiętający dawne kolędy, jak i młodzi artyści, którzy wnoszą do nich nowe życie. Wszyscy oni, niezależnie od wieku, łączą się w jedno, by przez muzykę wyrazić swoją miłość do kaszubskiej ziemi i kultury.
Kolędy kaszubskie to nie tylko muzyka. To opowieści o historii, wierzeniach, i życiu codziennym. W tekstach kolęd po kaszubsku odnajdziemy odniesienia do regionalnej kuchni, zwyczajów, a nawet krajobrazu Kaszub. Kolęda „Witôj, Jezulu”, znaleziona przez etnografa Zygmunta Glogera, jest doskonałym przykładem na to, jak kolędy są związane z życiem Kaszubów. Tekst tej kolędy, poza oczywistą wartością zabytku językowego, ma dodatkowe znaczenie: dokumentuje, co najlepszego kaszubska gospodyni miała wówczas do zaoferowania wyjątkowemu gościowi – jakim, w tym przypadku, był sam Jezus Chrystus.
Ta kolęda, pełna ciepłych obrazów i kaszubskiej gościnności, jest tylko jednym z wielu przykładów, jak bogata i piękna jest ta regionalna tradycja muzyczna. Kolędy kaszubskie, z ich unikalną melodią, językiem, i tematyką, są prawdziwym skarbem kultury polskiej. Niech więc żyją w naszych sercach i domach, nie tylko w czasie świąt, ale przez cały rok!
Najpopularniejsze kolędy z Kaszub
Witaj Jezulu
Tekst kaszubskiej kolędy Witaj Jezulu
Witaj Jezulu, witaj kochanie, O pożądany od wieków Panie: Z Kaszub w szopie stajem, pokłon Ci oddajem, Przed Tobą czołem bijewa społem.
Lecz czem’ tak leżysz, czemu w żłóbeczku? Czem tak przystoi, nie na łóżeczku? W stajence zrodzony, na sianku złóżony: Czemu z bydlęty, a nie z panięty?
Gdybyś w Kaszubach był narodzony, Nie na sianeczku byłbyś złożony: Dałbym Ci sienniczek i pod Cię pierzniczek, Parę poduszek, piernat jak puszek.
Odzieżę miałbyś nie lada jaką, Z siwym barankiem czapkę bogatą: Sukienkę z modrego sukna kaszubskiego, A pas choć z siebie dałbym dla Ciebie.
Bekieszkę miałbyś futrem podszytą, Pętelki u niej z tasiemką litą: Czerwone buciki, pod nimi gwoździki; Puszyłbyś sobie nie tak jak w żłobie.
Gdybyś się w naszych Kaszubach rodził, Nie takbyś się był Jezuniu głodził: Na każde śniadanie, miałbyś przysmarzanie, Z masłem bułeczkę, mleka szklaneczkę.
Na obiad miałbyś kaszę jęczmienną, Rosołem żółtym tłusto podlaną: Z soporem gęsinę i z sperką jarzynę, Z imbierem flaki; złeż to przysmaki?
I jajeczniczkę z tłustą kiełbasą, miałbyś Maluchn, nie lichą paszą; piwa Tucholskiego, albo Gostyńskiego Miałbyś po uszy, tu piłbyś z duszy.
A na wieczerzę z naleśnikami Byłyby kiszki wraz z pierogami: Byłby groch z słoniną, rzepa z baraniną, I wytuczone ptaszki pieczone.
U nas zwierzyna, Jezu, stołowa, Nyłaby dla Cię zawsze gotowa: Kuropateweczki i inne ptaszeczki, Tłuste gołąbki, tuczne jarząbki,
Tu zaś nie masz nic, cobyś jadł smaczno, U nas wszystkiego dostałbyś łacno, Do picia, jedzenia, z kim się zabawienia, Z prokuratorem siadłbyś za stołem.
A tu w Betleem żydzi Baruchy Wszystko w bachorów swych pchają brzuchy Tobie by kruszyny nie dali zwierzyny, Choćbyś był z młodu umarł od głodu.
Na dobrej chęci dosyć Ci, Panie! Nasze życzenia za dar niech stanie: Serca na ofiary dajem ci za dary, Nie gardźże niemi, choś ubogiemi.
Kòlãda òd serca
„Kòlãda òd serca” to wzruszająca kaszubska kolęda, która maluje sielski obraz narodzin Jezusa. Tekst skupia się na intymnym portrecie Matki Boskiej i Dzieciątka Jezus, podkreślając ciepło i miłość płynącą z serca matki. Refren podkreśla cud narodzin i zbawienia płynącego z prostoty stajenki, symbolizując nadzieję i miłosierdzie. Pieśń ta, pełna lokalnego kolorytu, wyraża uniwersalne przesłanie miłości i pokory.
Tekst kaszubskiej kolędy Kòlãda òd serca
Môłi Jezësk na łónie Wzérkôł w Matinczi òczka Jakbë pitôł: cëż sã stónie, Co tu mòże Gò spòtkac? Refren: Matka Dzecuszkù z serca przeléwa Wiôldżi miłotë tchnienié: Bóg tak sprawił, że z te chléwa Jidze swiata zbawienié.
W Matkã Jezësk wtulony Dzecnym jął chlëchac żalã A w tim płaczu ùtacony Ból za lëdzy niewiarã.
Refren: Matka Dzecuszkù z serca przeléwa Wiôldżi miłotë tchnienié: Bóg tak sprawił, że z te chléwa Jidze swiata zbawienié.
Jezësk w główkã smùkóny W dzecnym schòwóny cele, Tak pò lëdzkù tu chòwóny, Chòc w nielëdzczim béł dzele.
Refren: Matka Dzecuszkù z serca przeléwa Wiôldżi miłotë tchnienié: Bóg tak sprawił, że z te chléwa Jidze swiata zbawienié.
W trabë grają
„Kaszubska kolęda „W trabë grają” przenosi słuchaczy w serce nostalgicznej i radosnej nocy w Betlejem. Opowiada o anielskich trąbach, budzących pastuszków, aby świadkowali narodzinom Jezusa. Świetlista aura, która otacza pastuszków w drodze do Betlejem, podkreśla cudowność chwili, a melodyjne dźwięki trąb dodają uroku i ekscytacji. Ta kolęda nie tylko celebruje narodziny Chrystusa, ale także siłę wspólnoty i prostotę wiary.
Tekst kaszubskiej kolędy W trabë grają
W trabë grają anieli z nieba, zbudzëc ze snu pastuszków trzeba. O Bòże, cos sã dzeje, całé niebò znądka dnieje! Wnet sã pasturze przebùdzëlë, swòje strzodë w grëpë zagnalë. Z skrzëpkama, z trąbama, do Betlejem pògnelë. Chwôlmë wszëtcë
Jak nen król Heród królowôł
Pieśń ta, osadzona w bogatej kaszubskiej tradycji, opowiada o podróży trzech mędrców, którzy, prowadzeni wiarą, szukają nowonarodzonego Mesjasza. Kolęda ta łączy historyczne konteksty z głębokim przesłaniem duchowym, ukazując uniwersalną podróż poszukiwania światła i nadziei w ciemnych czasach.
Tekst kaszubskiej kolędy Jak nen król Heród królowôł
Jak nen król Heród królowôł, a nad Żëdami panowôł, téj sã Pón Jezësk narodzył ë lud wiérny òswòbòdzył.
Jegò trzej mãdrcë szëkalë, szãdze ò Niegò pitalë, jaż do Jeruzalem przëszlë, w drogã do Betlejem wëszlë.
Niech dobroc zagoscy
Serdeczna i optymistyczna pieśń świąteczna, świętująca Dzień Narodzenia Pańskiego. W tej kaszubskiej kolędzie, życzenia pokoju, błogosławieństw i zgody są oferowane z głębi serca, podkreślając ducha wspólnoty i miłości rodzinnej. Refren wyraża radość i chwałę dla Dzieciątka Jezus, jednocześnie przypominając o znaczeniu dzielenia się miłością i radością z bliskimi.
Tekst kaszubskiej kolędy Niech dobroc zagoscy
Na Dzeń Narodzeniô Pana Wszëtczim lëdzóm swiãti zgòdë I błogòsławiéństwa Wama Z serca żëczimë na gòdë.
Refren: Razã niesmë chwałã Dzeckù, Redosc niech towarzi w żëcym. Pòjmë z miłotą do przódkù I Dzecątka wespółbëcym.
Wezta do se żëczbë szczescô, Zdrowié niech Wóm służi lata. W kòżdim dobroc niech zagòscy, Na wcyg lepszą przińdnosc swiata.
Refren: Razã niesmë chwałã Dzeckù, Redosc niech towarzi w żëcym. Pòjmë z miłotą do przódkù I Dzecątka wespółbëcym.
Szëmi mòrze
Pieśń ta maluje obraz spokoju, od morza po lasy, z radosnym śpiewem rozbrzmiewającym w górach. Kolęda podkreśla prostotę i piękno Dzieciątka Jezus, które otwiera swoje ramiona, aby wejść w serca ludzi. Wersy wywołują atmosferę świętej nocy, pełnej modlitwy, miłości i wdzięczności, jednocześnie wyrażając głębokie kaszubskie dziedzictwo i duchową łączność z Chrystusem.
Tekst kaszubskiej kolędy Szëmi mòrze
Szëmi mòrze, szëmi bór, Jidze spiéwa ze za gór. Ùrodzëł sã Jezusk małi, Żôrotny a tak spaniałi. l wëcygô rãczczi swòje I sã wprôszô w serce twòje. Przëjim, dzecko, Go ze tczą I sã mòdlë kąsk ze mną!
Hew’na dunie chëcz, a z ni Tam na Bôłce wid dërżi. Rëbôk cygnie dodóm w bôce Na wileją w Swiãti Nocë. Bënë w chëczë zbòżnô spiéwa. Nënka môltëch ùszëkòwa. Jezusk przëszedł Tam je rôd, Gdze kòl kùmka trójno dzôtk.
Tobie zbôwca dzãka, tcza, Tobie Jezë, miëłota! Żegnôj wcyg naji ùstrzechë! Wej, jak Kaszëbskô ce kòchô! Gòrze złosce, nieùbëtczi I przegrzechë nëkôj wszëtczi! Dôj ùbëtk ë zgódno żëc, A rôz w niebie wespół bëc!
Żegnôj swiat całi
„Żegnôj swiat całi” to wzruszająca kaszubska kolęda, która przedstawia obraz Dzieciątka Jezus błogosławiącego świat swoją niewinnością. W tej pieśni, Jezus, leżący w żłobie, patrzy na świat z miłością, przynosząc nadzieję i dobroć w miejsce bólu i zła. Kolęda wyraża pragnienie pokoju i łaski dla wszystkich, prosząc o błogosławieństwo dla miast i wsi oraz o przemianę serc.
Tekst kaszubskiej kolędy Żegnôj swiat całi
W kùmikù leżisz, mój drodżi Bòże, Pòzérôsz na swiat dëcht pierszi rôz. PrzëswôłCe Òjc, bë lëdzczé gòrze Znikwic, awdëszach sôc dobro zôs.
Żegnôj tej Bòże rãczką swiat całi Błogòsław szczëro, ach Panie mój, Przeżegnôj wse i miasta widzałé, Niech w serca lëdzy łask płënie zdrój.
Ten swiat przekrãczny, a równak bëlny, Prosy Ce: Sprawi, bës chwatã Swim Précz nëkôł złoscë, pògòrchë wielné, Bë dobroc bëła wiedno nad złim.
Żegnôj tej Bòże rãczką swiat całi Błogòsław szczëro, ach Panie mój, Przeżegnôj wse i miasta widzałé, Niech w serca lëdzy łask płënie zdrój.
Swiat przed Tobą klãkł
Pieśń ta opisuje dźwięk dzwonów rozbrzmiewających w dolinach, symbolizujących radosne ogłoszenie narodzin Mesjasza. Kolęda podkreśla pokorę i oddanie, z którymi ludzie z różnych stron świata klękają przed żłóbkiem, akceptując Jezusa jako swojego zbawiciela.
Tekst kaszubskiej kolędy Swiat przed Tobą klãkł
Swiat przed Toba klãkł ! Rozzebóné bija zwonë, biją w swiata dôl. Z głosã jich lëdztwa jidą gonë – Tam w Betlejem môl.
Zrësził mu serca, dobéł dëszã, rozłożił do swojich nóg. Jezus naj Môłi zasôł cëszã – Òn z dzecka Òjc, naj Bóg.
Z żłóbka swą rączką błogosławi i roczi do se swiat, chtëren mù w klãczkach ùpôdł całi i z Niegò bierze chwat.
https://www.koledypolskie.pl/koledy-kaszubskie/https://www.koledypolskie.pl/wp-content/uploads/2023/10/koledy-pastoralki-kaszubskie.jpghttps://www.koledypolskie.pl/wp-content/uploads/2023/10/koledy-pastoralki-kaszubskie-150x150.jpgRedakcjaBlogKaszubskie kolędy, melodyjne echa dawnych czasów, niosą ze sobą nie tylko dźwięki, ale i historię, kulturę, oraz duszę Kaszub. Choć kolęda kaszubska ma swoje korzenie już w XVIII wieku, to nadal jest żywym, rozwijającym się elementem regionalnej tożsamości. Co sprawia, że te kolędy są tak wyjątkowe i bliskie sercu...Redakcja[email protected]AdministratorKolędy Polskie
Brak komentarzy. Bądź pierwszy i rozpocznij dyskusję!
Dodaj komentarz